قهوه یکی از نوشیدنی های بسیار محبوب در جهان است. این نوشیدنی شگفت انگیز به دلیل داشتن مقدار زیادی کافئین در خود شناخته می شود که حتی خواب آلود ترین چشمان را بیدار می کند. با توجه به محبوبیت قهوه، مطالعات زیادی تاثیرات آن بر روی سلامت، هم در کوتاه مدت و هم در بلند مدت را مورد بررسی قرار داده اند. جالب است بدانید که مصرف متعادل قهوه با فواید سلامتی همچون کاهش خطر دیابت و بیماری های کبدی همراه است. محققان همچنین تاثیر کافئین بر روی مغز را مورد بررسی قرار داده اند و نتایج آن تا به امروز بسیار امیدوار کننده بوده است.

مواد فعال در قهوه

قهوه شامل صد ها ترکیب فعال است که به فواید آن بر سلامتی کمک می کند. این ترکیب ها شامل کافئین، اسید های کلروژنیک، کافستول، کاهوئول و تریگونلین هستند که در ادامه هر کدام را به صورت مختصر معرفی می کنیم. کافئین ماده اصلی است که سیستم عصبی مرکزی را تحریک می کند، اسید های کلروژنیک به متابولیسم قند خون و فشار خون بالا کمک می کنند، کافستول و کاهوئول به افزایش سطح کلسترول کمک می کنند و خواص ضد التهابی و ضد سرطانی دارند. هر چند این ترکیبات می توانند تاثیرات منفی بر روی سطح کلسترول داشته باشند، مصرف متعادل قهوه می تواند به بهره مندی از فواید دیگر قهوه کمک کند. تریگونلین همچنین بر بهبود سلامت مغز از جمله کاهش بیماری الزایمر تاثیرات مثبت دارد.

قهوه چگونه بر روی مغز تاثیر میگذارد؟

کافئین موجود در قهوه به روش های مختلف بر روی مغز تاثیر می گذارد. اثر کافئین عمدتا به دلیل تعامل با گیرنده های ادنوزین در مغز است. ادنوزین به طور طبیعی در مغز وجود دارد و به تنظیم خواب کمک می کند. هنگامی که سطح ادنوزین افزایش می یابد، احساس خواب آلودگی و نیاز به خواب بیشتر می شود. کافئین با مسدود کردن گیرنده های ادنوزین، از فعالیت آن جلوگیری می کند. این عمل باعث می شود که فرد احساس بیداری و انرژی بیشتری داشته باشد.

چگونه کافئین عملکرد مغز را بهبود می بخشد؟

وقتی کافئین مصرف می شود، می تواند به افزایش آنتروپی مغز کمک کند. این به این معنی است که مغز قادر است به شیوه های پیچیده تر و متنوع تری فعالیت کند، که می تواند به بهبود پردازش اطلاعات کمک کند. کافئین همچنین با تحریک سیستم عصبی مرکزی، به ترشح موارد دیگر مانند دوپامین و سرتونین نیز کمک می کند. کافئین می تواند بر خلق و خو، زمان واکنش، هوشیاری و توانایی یادگیری تاثیر مثبتی بگذارد. با این حال ممکن است با گذشت زمان به کافئین عادت کنید، این به این معنی است که برای به دست آوردن همان تاثیرات قبلی، باید مقدار بیشتری قهوه مصرف کنید. با این حال به این موضوع توجه داشته باشید که همیشه بیشتر به معنای بهتر نیست. در واقع میزان مصرف مجاز قهوه در روز برای بزرگسالان، تنها حدود ۴ تا ۵ فنجان قهوه است. مصرف بیش از حد قهوه می تواند عوارض جانبی خطرناک داشته باشد.

کافئین و تاثیر آن بر روی حافظه

کافئین می تواند بر روی حافظه تاثیر بگذارد، اما تحقیقات در این مورد تکمیل نشده است و به مطالعات بیشتری نیاز دارد. برخی از مطالعات نشان می دهند که کافئین ممکن است تاثیر مثبت و قابل توجهی بر حافظه کوتاه مدت و بلند مدت داشته باشد. در صورتی که برخی دیگر از مطالعات گزارش داده اند که کافئین تاثیری بر حافظه ندارد.

کافئین و احساس خستگی

دلیل اصلی مصرف قهوه توسط افراد این است که احساس انرژی و بیداری بیشتری داشته باشند، بنابراین تعجبی ندارد که تحقیقات نشان داده اند کافئین ممکن است احساس خستگی را کاهش دهد. با این حال افزایش انرژی ناشی از کافئین تنها برای مدت معینی دوام دارد و پس از آن شروع به کاهش می کند. در این حالت ممکن است احساس کنید که به یک فنجان دیگر نیاز دارید، فقط مراقب باشید که مقدار زیادی کافئین را در اواخر بعد از ظهر یا شب مصرف نکنید، زیرا ممکن است خواب شبانه شما را مختل کند. اگر نوشیدن قهوه، کیفیت خواب شما را کاهش می دهد، احتمالا تاثیر معکوسی خواهد داشت و به جای کاهش خستگی، ممکن است باعث از دست دادن خواب و کاهش عملکرد مغز شما شود.

تاثیر کافئین بر بیماری الزایمر

بیماری آلزایمر رایج ترین علت زوال عقل در سطح جهانی است. این بیماری معمولا به آرامی شروع می شود و با گذر زمان شدید تر می شود. بیماری آلزایمر باعث از دست دادن حافظه و همچنین مشکلاتی در تفکر و رفتار می شود. در حال حاضر درمان شناخته شده ای برای آن وجود ندارد. جالب است بدانید که عوامل مرتبط با رژیم غذایی ممکن است بر خطر ابتلا به بیماری آلزایمر تاثیر بگذارند. مطالعات نشان داده اند که مصرف منظم و متعادل قهوه باعث کاهش ۶۵ درصدی ابتلا به بیماری آلزایمر می شود.

تاثیر کافئین بر بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون یک اختلال مزمن سیستم عصبی مرکزی است. این بیماری با مرگ سلول های عصبی در مغز که دوپامین ترشح می کنند و برای حرکت عضلات مهم هستند، شناخته می شود. بیماری پارکینسون عمدتا بر روی حرکت تاثیر می گذارد و معمولا با لرزش ها همراه است. درمان شناخته شده ای برای این بیماری وجود ندارد که اهمیت پیشگیری را افزایش می دهد. جالب است بدانید که مطالعات نشان می دهند که قهوه ممکن است به کاهش خطر ابتلا به بیمار پارکینسون کمک کند. یک مطالعه گسترده نشان داده است که مصرف ۳ فنجان قهوه در روز باعث کاهش ۲۹ درصدی ابتلا به بیماری پارکینسون می شود. با این حال باید توجه داشت که در حالی که شواهد موجود قابل توجه است اما به طور کامل قطعی نیست.

خلاصه ای از مقاله

قهوه به عنوان یکی از نوشیدنی ها محبوب جهان، به دلیل محتوای بالای کافئین و ترکیبات فعال دیگر، تاثیرات قابل توجهی بر روی مغز دارد. مصرف متعادل قهوه می تواند به بهبود خلق و خو، هوشیاری و توانایی یادگیری کمک کند و همچنین ممکن است با کاهش خطر ابتلا به بیماری های مغزی مانند آلزایمر و پارکینسون همراه باشد. با این حال، تاثیرات کافئین بر روی حافظه و عملکرد مغز هنوز به طول کامل مشخص نشده است و نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. همچنین مصرف بیش از حد قهوه می تواند عوارضی نظیر اضطراب و اختلالات خواب را به همراه داشته باشد. بنابراین، برای بهره مندی از فواید قهوه، اعتدال در مصرف آن بسیار مهم است.